Popplet en mindmappen
Een les ontwerpen bij het vak maatschappijleer met behulp van een digitale ict-tool voor klas 2k2. Het doel: de leerlingen activeren hun voorkennis en leren nieuwe stof
te ordenen door middel van een mindmap. Deze digitale mindmap wordt in Popplet
ontworpen op hun eigen Ipad. De gebruikte tekst is afkomstig uit het lesboek van de
leerlingen.
Popplet is opgericht in 2009 door Schiffman, Lee en Tiongson en is sinds 2010 op de markt
als een gratis tool. Met Popplet creëer je jouw eigen 'canvas' op een
snelle en effectieve manier. De canvas bestaat uit vakken met verbindingslijnen
waarin woorden, afbeeldingen en video’s (Vimeo & YouTube) zijn opgenomen om zo
structuur aan te brengen (in de leerstof). Een voordeel van een Popplet is dat het door
middel van de html-code mogelijk is om de canvas op te nemen op een website. Iedere
Popplet krijgt een eigen website en deze kan worden gedeeld via Facebook, mail
etc. Indien gewenst kan er zelfs worden gepresenteerd met het programma. Ieder
vak krijgt een nummer waardoor er een dia-slide show wordt gecreëerd. Bijkomend
voordeel is dat de app op de I-pad handig in gebruik is en dat de Popplet te downloaden is als pdf, jpeg of png. Handig voor bij het studeren van een tentamen.
Mindmappen: ordenen maar!
Volgens Kennisnet (2012) is een mindmap een diagram met
steekwoorden en afbeeldingen die helpt om gedachten te ordenen. Daarnaast helpt
het de leerlingen om voorkennis te structureren en zichtbaar te maken. Stokhof
& Vries (2009) onderscheiden vier functies van een mindmap. Een daarvan
is de functie sociale/communicatieve functie: de mindmap zelf vormt het middel
tot kennisconstructie en kennisdeling in een samenhangende driehoek: docent –
leerling – leerlingen. Dat is de belangrijkste reden geweest voor mij om
Popplet te kiezen bij onderstaande les. De leerlingen worden op deze manier
gestimuleerd om voorkennis te activeren en nieuwe kennis eraan te koppelen.
Daarnaast geeft een mindmap ook ruimte voor het aanspreken van de creativiteit
van iedere leerling: door middel van woord en beeld geeft de leerling zijn
gedachten visueel weer. De leerling maakt de balans zelf op. De twee
meervoudige intelligenties van Howard Gardner komen hier goed naar voren: de
taalkundige ingestelde leerling en de visueel-ruimtelijke ingestelde leerling.
Volgens Buzan heeft een mindmap nog meer voordelen. Buzan (2007) noemt
voordelen zoals een heldere en juiste associaties tussen sleutelwoorden en ze
zijn beter te onderscheiden.
Niet alleen is er onderzoek gedaan naar mindmappen, ook naar
digitaal mindmappen is er onderzoek gedaan. In opdracht van Kennisnet is er een
onderzoek gedaan naar de waarden van digitaal mindmappen voor leerlingen
(Peters, Sluijsmans, Stofhof & Vlokhoven, 2012). De volgende voordelen
kwamen uit het onderzoek: digitale mindmaps….:
- leiden tot een hogere motivatie.
- leiden tot een diepere leerstrategie.
- zijn beter leesbaar.
- bevatten meer relevante begrippen.
Alle bovenstaande voordelen zien we terug bij het gebruik
van een Popplet.
Lesdoel
De leerlingen
kunnen met behulp van Popplet een individuele mindmap maken waarin hun eigen
voorkennis is opgenomen en nieuwe kennis uit de tekst wordt toegevoegd. De
popplet wordt gebruikt ter voorbereiding op de volgende les. In die les gaan ze
een tekst schrijven met behulp van de popplet.
Binnen deze les
worden kleine onderdelen van de
viertakt voor woordenschatdidactiek gebruikt van Verhallen: voorbewerken en
semantiseren (Nulft & Verhallen, 2001).
Voorbereiding
en stappenplan les
Stap 0 –
voorbereiding
In de voorgaande
lessen heeft klas 2k2 zich verdiept in het het programma Popplet. Ze weten hoe
het programma werkt en kunnen dus direct aan de slag. Ze weten dat de Popplet gebruikt gaat worden ter voorbereiding op het schrijven van een tekst. De
leerlingen werken op hun eigen Ipad. Mochten er toch problemen ontstaan dan
zijn er computers in het lokaal aanwezig. Voor de leerlingen wordt een kopie
gemaakt uit de lesmethode Impuls (Pols & Simons, 2010).
Stap 1 - start les
De les start met een korte introductie met een YouTube video: Geschiedenis
(immigratie in de V.S.)
Vervolgens pakken de leerlingen hun Ipad erbij en loggen ze alvast in. De
docent legt het lesdoel uit en hoe de opbouw van de les eruit ziet.
Stap 2 – uitleg en start Popplet
De leerlingen gaan beginnen met de Popplet. Ze noteren steekwoorden die ze
uit het filmpje hebben onthouden en activeren hun eigen kennis met betrekking
tot de multiculturele samenleving van Amerika (voorbewerken). Ze gebruiken hierbij één kleur
voor de woorden.
Op het digibord zien de leerlingen hoe lang ze nog hebben door middel van
de timetimer.
Stap 3 – zelfstandig lezen tekst
Nu de leerlingen de eerste woorden hebben genoteerd, lezen de leerlingen in
tweetallen de tekst en onderstrepen belangrijke informatie. Daarna bekijken de
leerlingen opnieuw hun Popplet. Welke nieuwe informatie kunnen ze toevoegen (semantiseren)?
Komen er nieuwe takken bij of kunnen ze informatie toevoegen aan bestaande
takken (conceptuitbreiding)? De begrippen die nu worden toegevoegd hebben
wederom één kleur.
Ondertussen loopt de docent rond en geeft advies ter ondersteuning bij het
lezen van de tekst en het gebruik van de Popplet.
Stap 4 – klassikaal afronden
Als de leerlingen allemaal een Popplet hebben gemaakt noteert de docent in een Popplet op het digibord essentiële informatie die iedereen uit de tekst had
moeten halen. Dit gebeurt plenair. De docent wijst de leerlingen waar de
belangrijkste informatie in de tekst stond. Leerlingen vullen eventueel hun
Popplet aan. De docent bespreekt met de leerlingen of ze alle nodige informatie
hebben om een tekst te kunnen schrijven over de multiculturele samenleving in
Amerika.
Stap 5 – afsluiten les
De les wordt afgerond. Het lesdoel wordt
besproken: hebben we het doel behaald? Daarna geeft de docent een vooruitblik
op de schrijfopdracht in de volgende les.
Rol docent en klassenmanagement
In deze les (stap 2 en 3) heeft de docent vooral de rol van begeleider en
coach. Hij biedt hulp aan leerlingen die dat nodig hebben en stuurt waar nodig.
Op deze manier laat hij de leerlingen vrij zonder alles te sturen. Dit is een
van de belangrijke punten bij effectief leren. De docent stuurt duo’s aan die
steun nodig hebben en laat de duo’s die het zelf kunnen hun gang gaan (Ebbens
& Ettekoven, 2013). Bij stap 1, 4 en
5 bespreekt de docent de Popplet plenair. Op deze manier wordt de kennis van
alle leerlingen gedeeld en kan de docent zien of de leerlingen de belangrijkste
begrippen hebben genoteerd.
De duo’s worden vooraf door de docent samengesteld. Dit zorgt voor een
balans in de klas. Leerlingen die bijvoorbeeld moeite hebben met het lezen van
een tekst en/of het lastig vinden de kern uit de tekst te halen, kunnen zo elkaar ondersteunen.
Privacy
Leerlingen maken een individueel account aan. De Popplets die zij maken zijn
niet toegankelijk voor andere internetgebruikers. Dit maakt deze tool erg
toegankelijk, ook omdat Popplet Lite gratis in gebruik is. Bijkomend voordeel
is dat de Popplet op laptop en tablets goed functioneert. Leerlingen zouden dus
ook samenvattingen van andere vakken met Popplets kunnen maken.
Omdat veel leerlingen niet bekend zijn met Popplet moeten zij de kans krijgen even te rommelen met programma. Ast (2013) noemt dit digitale orde houden in zijn artikel Leren & ict – wat werkt in de les? Voorafgaand aan deze les wordt dit gedaan. De leerlingen leren kennismaken met de tool op een ongestuurde manier.
Conclusie
Popplet is in mijn ogen een handige digitale
tool voor het maken van mindmaps. Het is erg gebruiksvriendelijk. Er hoeven
geen handleidingen te worden gelezen om met het programma te kunnen werken. Een
nadeel zou kunnen zijn dat er maar vijf Popplets op een account kunnen worden
gemaakt, maar de Popplet kan worden gedownload. Op deze manier komt er dus weer
ruimte vrij voor nieuwe Popplets.
Ik kan deze mindmap werkvorm van harte
aanbevelen: niet alleen bij mijn collega’s Nederlands maar ook zekere bij
andere (zaak)vakken!
Instructievideo
In de video laat Adam Bellow kort zien hoe je aan de slag kunt gaan met Popplet. Op YouTube staan verschillende instructievideo's waarin wordt uitgelegd hoe de tool werkt. Eigenlijk niet noodzakelijk omdat het programma voor zich spreekt. Helaas zijn er nog geen goede lesvideo's beschikbaar waarbij er leerlingen aan het werk zijn.
Bronvermelding
Ast, M. van (2013) Leren & ict – wat werkt in de les?. Geraadpleegd op 12 mei
2017 van http://www.youngworks.nl/leren-ict-wat-werkt-in-de-les-6/
Buzan, Tony (2007) Mindmappen:
voor een beter geheugen en creatiever denken. Amsterdam: Pearson Education
Benelux.
Ebbens, S., & Ettekoven,
S. (2013). Effectief leren (3e ed.).
Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.
Kennisnet ( 2012) Digitale
mindmaps inzetten voor vraaggestuurd leren. Gedownload 12 mei 2017, van https://www.kennisnet.nl/artikel/digitale-mindmaps-inzetten-voor-vraaggestuurd-leren/
Nulft, D. van den ,Verhallen,
M. (2002). Met woorden in de
weer. Bussum: Coutinho
Peters, M., Sluijsmans, D.,
Stokhof, H. & Vlokhoven, H. van (2012). Naar
dynamisch en gestructureerd vraaggestuurd leren met digitaal mindmappen.
Gedownload op 11 mei 2017, van https://surfsharekit.nl/publiek/han/b232338d-9375-44ae-b235-ce98dffb05d3
Pols, J. van der, Simons, P.
(2010) Impuls maatschappijleer 1 leerboek
vmbo-kgt. blz.74-75. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten