Wheel Decide (rad van fortuin) bij herhalingsles grammatica - individuele aanspreekbaarheid

Wheel Decide, wat is het?  
Wheel Decide is een rad van fortuin. Je kunt zelf tot honderd namen of zaken invoeren. Als je erop klikt, gaat het rad draaien en bepaalt het lot wie aan de beurt is, wat je gaat doen etc. Op de website www.wheeldecide.com staan verschillende toepassingen.


Lesdoel
Ik gebruik Wheel Decide in dit geval bij een herhalingsles grammatica, om te bepalen welke leerling de beurt krijgt. Maar in principe kun je Wheel Decide bij elke les inzetten als je alle namen van de leerlingen per klas invoert. Het lot bepaalt dan namelijk at random wie de beurt krijgt en dat is belangrijk (zie meerwaarde). Bij de les waar ik Wheel Decide inzet, hebben de leerlingen de afgelopen tijd les gehad over woord benoemen en komende week volgt er een toets. Met deze laatste les voor het tentamen probeer ik ze nog even op scherp te zetten.

Het lesdoel is als volgt omgeschreven:
Na deze les hebben jullie de begrippen zelfstandig werkwoord, hulpwerkwoord, voorzetsel en meewerkend voorwerp herhaald en kunnen deze woorden aanwijzen in enkelvoudige zinnen.

De opbouw van de les
De les volgt grofweg de indeling van het Directe Instructiemodel

Fase 1: Activeren van voorkennis, terugblik

Fase 2: Oriëntatie op het (nieuwe) onderwerp, doel van de les

Fase 3: Kern van de les, instructie

Fase 4: Oefenen

Fase 5: Verwerking

Fase 6: Reflectie op inhoud van de les, eigen leerproces en gedrag

In mijn les ziet dat er als volgt uit: 

-Tonen lesdoelen
-Aankondigen verrassing: het Wheel Decide oftewel rad van fortuin
-Uitleg hoe het werkt en hoe we het gaan gebruiken.
Als eerste gaan we door het lot laten bepalen welke leerling het rad mag bedienen en wie dus deze les de charmante assistent(e) is.
-Ophalen voorkennis: even zonder Wheel Decide  kriskras vragen wie wat nog weet over woordsoorten.
-Instructie: Herhaling van wat de kenmerken van de verschillende woordsoorten zijn en hoe we daarmee gaan oefenen.
-Begeleiding bij zelfwerkzaamheid: we gaan klassikaal oefenen: Er worden een voor een vijftien zinnen op het digibord getoond met hierin onderstreept verschillende woorden. Per zin krijgen leerlingen nadenktijd en ze mogen op klad opschrijven om welke woordsoort zij denken dat het gaat.
-Dan drukt de charmante assistent(e) op de knop van het rad van fortuin en bepaalt wie de beurt krijgt en het antwoord hardop voorleest. Dit wordt besproken en we gaan door naar de volgende zin.
-Het afronden van de les: wat vonden ze moeilijk, makkelijk. hoe vonden ze de les, tips voor het proefwerk.

De inzet van Wheel Decide
Het Wheel Decide wordt hier ondersteunend ingezet als middel om de individuele aanspreekbaarheid
(zie meerwaarde) makkelijker te maken.

De leerlingen werken niet zelf met het product. Ze worden erbij betrokken doordat een van hen het rad mag laten draaien. En doordat het lot bepaalt wie van de leerlingen de beurt krijgt.

Klassenmanagement
Nodig: een laptop en een digibord.
Surf bij de lesvoorbereiding naar wheeldecide.com en maak een nieuw wiel aan.  Als je het lot wil laten bepalen wie de beurt krijgt, vul je de namen in van je klas. Wil je het lot heel andere zaken laten bepalen - bijvoorbeeld: welk boek gaan we gezamenlijk lezen? - dan vul je een aantal boektitels in.

Tip: Wheel Decide werkt op Google Chrome. Echter,  hier kun je (heel vreemd!) niet inloggen en zo je wiel bewaren. Dat is niet handig. Ik had het al bijna opgegeven met deze tool te werken.  Per toeval ontdekte ik dat bewaren met Internet Explorer wel kan. Gebruik dus Internet Explorer als browser.

Je voegt Wheeldecide daarna toe aan je powerpointpresentatie en schakelt gedurende je les tussen lesstof en het Wheel Decide.
Een van de leerlingen mag voor in de klas zitten om steeds met de muis op de knop te drukken zodat het het rad gaat draaien. Hieronder mijn rad van fortuin voor mijn stageklas op Metameer:


Ga hier naar WheelDecide
(Ga erop staan, klik en klik vervolgens op de link die verschijnt)

Is mijn instructie niet duidelijk genoeg dan is hier nog een extra video:

Online veiligheid
Nvt.

Meerwaarde
- Individuele aanspreekbaarheid wil zeggen dat de docent vormen van interactie benut waardoor  niet meedoen zo niet mogelijk dan toch ten minste zichtbaar wordt (Ebbens & Ettekoven (2013), p 15). Als docent probeer je leerlingen bij de les te houden. Dat kan door ze het idee te geven dat ze ieder moment een beurt krijgen. Hier is Wheel Decide een fijne tool voor.

-Wheel Decide zorgt er ook voor dat de kansen dat een leerling een beurt krijgt eerlijk worden verdeeld.  Dit gebeurt niet als je kinderen hun vinger op laat steken, want er zijn altijd leerlingen die haantje de voorste zijn. Door gebruik te maken van een tool als Wheel Decide heeft iedereen automatisch evenveel kans te laten zien of-ie wat heeft opgestoken, of niet.
Op verschillende scholen lopen experimenten met alternatieve manieren om individuele aanspreekbaarheid te vergroten. Recent verschenen hierover artikelen in de pers. Een citaat uit een artikel in Trouw:  'Het zijn immers altijd dezelfde kinderen van wie de hand de lucht in schiet. De bijhandjes durven wel, net als de kinderen die hun klasgenootjes net een stapje voor zijn. De verlegen slimmeriken komen niet aan bod, de dromers staren wat uit het raam en de kinderen die de stof niet begrijpen gaan dat natuurlijk niet hardop zeggen.
Recent Frans onderzoek suggereert zelfs dat handen opsteken de sociale ongelijkheid in klassen vergroot. Kinderen uit een lager sociaal-economisch milieu of met lager opgeleide ouders presteren in klassen waar vingers worden opgestoken minder goed dan in klassen waar met alternatieven wordt gewerkt. De voorsprong van kinderen uit de middenklasse wordt juist versterkt als ze hun vingers mogen opsteken'. 
Artikel Trouw over opgestoken vinger die verdwijnt
 Door gebruik te maken van  Wheel Decide  worden de kansen dat iemand een beurt krijgt automatisch eerlijk verdeeld en kost het je als docent geen energie hier op te letten.

-Voor de leerlingen en docent is Wheel Decide een leuke toepassing omdat het een spelelement in de les brengt en daarom de aandacht vasthoudt.

Literatuur

Ebbens, S., Ettekkoven, S. (2013) Effectief leren. Groningen: Noordhoff Uitgevers.

Vissers, P. (2017, 13 januari). De opgestoken vinger verdwijnt uit de klas. Trouw.